Autor: Paweł Skarżyński, Adrian Silkowski
Z tego tekstu dowiesz się:
Od pomysłu na sklep internetowy do jego uruchomienia droga może być naprawdę krótka. Zwłaszcza dzisiaj, kiedy na wyciągnięcie ręki mamy dostęp do setek materiałów edukacyjnych. Gotowe platformy e-commerce, bramki płatnicze, usługi kurierskie, usługi prawne czy setki poradników: jak zacząć – z sukcesem – sprzedawać online. Przeszkodą nie będzie brak asortymentu czy własnego magazynu – sprzedaż w modelu dropshipping to dzisiaj coś naturalnego dla wielu początkujących e-biznesów. Przepis na sukces wydaje się być gwarantowany, o ile do tematu uruchomienia e-sklepu naprawdę się przyłożysz.
Z drugiej strony ogrom obowiązków, jakie pojawiają się w pierwszych tygodniach, może przytłoczyć. Najważniejsze jest więc stworzenie listy rzeczy do zrobienia i systematyczna realizacja tematów. Większość z punktów łatwo zidentyfikować – istnieją jednak takie, o których nie wszyscy wiedzą.
Jednym z takich tematów, który bardzo często – zupełnie nieświadomie – pomija się w e-sprzedaży jest obowiązek rozliczenia wprowadzanych do obrotu opakowań. A taki obowiązek posiada każdy e-sklep!
Z tego artykułu dowiesz się:
- z jakich materiałów mogą być wykonane opakowania,
- kim jest wprowadzający opakowania do obrotu,
- po co w sklepie internetowym numer BDO,
- dlaczego i jak rozliczać się z wprowadzanych opakowań.
e-sklep wprowadza do obrotu opakowania
Prowadząc sprzedaż w Internecie, wysyłasz do klienta zakupione przez niego produkty.
Żeby zamówienie dotarło do odbiorcy bezpiecznie, musisz je zapakować. Karton, tuba, folia stretch koperta lub folia bąbelkowa, a nawet taśma klejąca czy wypełniacze – wszystko to, w czym możesz wysłać produkty lub co posłuży do zabezpieczenia ich na czas transportu, to opakowanie.
Ustawodawca określa opakowanie jako wyrób, w tym wyrób bezzwrotny, wykonany z jakiegokolwiek materiału, przeznaczony do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji produktów, od surowców do towarów przetworzonych.
W zależności od tego, jakie sprzedajesz produkty, będziesz stosować opakowania wykonane z różnych materiałów. Wyróżniamy 7 grup materiałów, z których wykonane mogą być opakowania:
- tworzywo sztuczne – worki, skrzynie, butelki, folia stretch, styropian,
- aluminium – puszki, wieczka, nakrętki,
- stal – beczki, puszki, nakrętki,
- papier i tektura – kartony, etykiety,
- szkło – butelki, słoiki,
- drewno – palety, przekładki,
- pozostałe – ceramika, korek, juta, tekstylia.
Rodzaje materiałów opakowań, źródło: https://tomoo.pl/
Dzisiaj w e-commerce najpopularniejszymi opakowaniami są m.in. kartony, folia stretch, koperta i folia bąbelkowa lub kurierskie foliopaki. Są ogólnodostępne, można w nich odpowiednio zabezpieczyć przesyłkę na czas transportu i oczywiście spełniają wymogi przewoźników w zakresie m.in. gabarytów.
Dowiedz się też, dlaczego jeszcze tak ważne są opakowania dla e-commerce, czyli ile znaczy personalizacja.
Ważnym aspektem sprzedaży w Internecie jest również to, skąd pozyskujesz sprzedawany towar. Ma to znaczenie pod kątem opakowań i związanych z nimi obowiązków. Możesz przecież sprzedawać rękodzieło i wytwarzać wszystko samodzielnie, możesz zaopatrywać się u krajowego producenta / dystrybutora w gotowe produkty lub importować towar z zagranicy, z dowolnego kraju na świecie. W każdym wypadku będziesz mieć do czynienia z opakowaniem – jednostkowym, zbiorczym lub transportowym i niezależnie od jego typu, musisz wypełnić obowiązki tzw. wprowadzającego.
Możesz zapytać: przecież kupuję opakowania od producenta, czy to nie on rozlicza się z ich wprowadzenia? Niestety, nic bardziej mylnego.
Dla producenta opakowanie, np. karton, jest tylko produktem – tak jak dla piekarza chleb czy dla szewca buty. To, czy ten karton wykorzystasz do zapakowania i wysłania towaru do klienta, zależy wyłącznie od Ciebie. Ważny jest natomiast moment nadania charakteru opakowania, a ten charakter nadasz kartonowi w momencie, kiedy zapakujesz i wyślesz w nim produkty do klienta. To samo dotyczy pozostałych opakowań – folii stretch, kopert bąbelkowych, taśmy klejącej czy foliopaków kurierskich.
Etykieta adresowa – tak, ta etykieta, na której widnieją adresy nadawcy/odbiorcy, bez której dzisiaj ciężko będzie nadać przesyłkę – jest opakowaniem.
To, że etykieta adresowa jest opakowaniem, my jako organizacja odzysku opakowań doskonale wiemy. Niestety, nie wie o tym znaczna część sprzedających – zarówno tych już aktywnie działających, jak i tych, którzy dopiero rozpoczynają przygodę z e-handlem. Co więcej – przedsiębiorcy nie są świadomi, że muszą być wpisani do rejestru BDO oraz, że – skoro sprzedają i wysyłają fizyczny towar do swojego klienta – są wprowadzającymi opakowania lub produkty. Z tego względu spoczywają na nich dodatkowe, ustawowe obowiązki – Adrian Silkowski, ekspert organizacji odzysku opakowań TOM-DOLEKO-EKOLA S.A.
Prowadzisz sklep internetowy z elektroniką? Pamiętaj o BDO!
Wprowadzający produkty w opakowaniach i jego obowiązki
Przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie wprowadzania do obrotu produktów w opakowaniach, w szczególności taki, który spełnia jedno z poniższych założeń, tzn.:
- importuje do Polski produkty z zagranicy, które następnie wprowadza do obrotu w Polsce,
- produkuje produkty pod własną marką/oznaczeniem wprowadza je do obrotu w Polsce,
- wyprodukowanie swoich wyrobów (pod własną marką) zleca innemu przedsiębiorcy,
- sprzedaje produkty w Internecie i wysyła je do klientów na terenie naszego kraju,
- prowadzi działalność usługową, w ramach której oferuje klientom produkty sprowadzone
z zagranicy, - prowadzi lokal gastronomiczny i wydaje klientom posiłki na wynos w opakowaniach,
- jest wprowadzającym produkty w opakowaniach i podlega pod obowiązki zdefiniowane w ustawie
z dnia 13 czerwca 2013 r. o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi.
Skoro wiesz już, że jako sprzedający w Internecie wprowadzasz do obrotu opakowania, musisz wiedzieć, jakie dokładnie obowiązki, wynikające z ustawy, powinieneś realizować, aby działać zgodnie z prawem.
Obowiązek 1 – wpis do BDO i posługiwanie się numerem
BDO, czyli Baza Danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami – najprawdopodobniej ten skrót obił Ci się o uszy, natomiast nie było to coś, co na etapie uruchamiania sprzedaży w Internecie zaprzątało Twoją uwagę. Rejestr BDO obejmuje nie tylko wytwórców odpadów, ale również wprowadzających opakowania i produkty w opakowaniach. O BDO zrobiło się szczególnie głośno pod koniec 2019 roku, kiedy w życie weszły przepisy nakazujące wszystkim przedsiębiorcom, podlegającym pod wpis do rejestru, korzystanie z jego elektronicznej wersji.
W BDO zarejestrowanych jest już ponad 545 tys. podmiotów*. Są to zarówno wytwórcy odpadów jak i wprowadzający opakowania lub produkty w opakowaniach.
Jako wprowadzający produkty lub opakowania musisz uzyskać numer. Dodanie firmy do rejestru BDO podlega tzw. opłacie rejestrowej – 100 zł dla mikroprzedsiębiorców oraz 300 zł dla pozostałych firm. Musisz także pamiętać, aby w kolejnych latach wnosić roczną opłatę BDO, w takiej samej kwocie jak opłata rejestrowa. Zawsze do ostatniego dnia lutego roku, za który obowiązuje składka.
Wniosek o rejestrację w BDO złożysz elektronicznie, korzystając z platformy ePUAP i profilu Zaufanego. Podczas wypełniania wniosku należy zaznaczyć odpowiednie działy – Ciebie, sprzedawcę w Internecie, interesować będzie Dział VI, tabela 4 – Wprowadzający produkty w opakowaniach. Zaznacz tam każdy z 7 materiałów opakowań, o których pisaliśmy wcześniej, a które wprowadzasz do obrotu.
Pamiętaj także, że od momentu uzyskania numeru BDO należy posługiwać się nim na dokumentach firmowych – paragonach, fakturach czy umowach z kontrahentami. Za brak numeru grożą poważne kary finansowe.
Obowiązek 2 – ewidencja wprowadzanych do obrotu opakowań
Skoro wprowadzasz opakowania, to musisz wiedzieć, ile dokładnie ich wprowadzasz – z takiego założenia wyszli autorzy ustawy, która nakłada na Ciebie – przedsiębiorcę, obowiązek prowadzenia ewidencji opakowań. Forma prowadzenia ewidencji nie jest odgórnie narzucona – może być to arkusz w Excelu, zeszyt / skoroszyt lub dowolna inna metoda spisywania tych informacji. Ważne jest jednak, aby ewidencja prowadzona była regularnie i była łatwo dostępna na potrzeby ewentualnej kontroli.
Podpowiadamy: na potrzeby prowadzenia ewidencji możesz wspierać się m.in. fakturami za kupowane w Polsce opakowania. Jeśli opakowania sprowadzasz z zagranicy, ważna będzie faktura wewnątrzwspólnotowa lub moment przywozu tego opakowania do kraju. Pamiętaj jednak o bardzo ważnej kwestii: ewidencja dotyczy wprowadzonych, a nie kupionych opakowań. Jeśli zatem w danym roku kalendarzowym Twoja firma kupiła 1000 kartonów, a do obrotu wprowadziła 800, to w ewidencji za ten rok powinna znaleźć się ta druga liczba.
Obowiązek 3 – zapewnienie ustawowego poziomu recyklingu
Załóżmy, że wprowadziłeś do obrotu 1000 kg papieru i 1000 kg folii stretch. Zgodnie z zapisami w ustawie, musisz zapewnić odpowiedni poziom recyklingu tych opakowań – reguluje to ustawa o opakowaniach i odpadach opakowaniowych z 13 czerwca 2013 r., z późn. zmianami. W praktyce samodzielnie zapewnienie tego poziomu będzie trudne do zrealizowania, dlatego ustawodawca przewidział możliwość zwolnienia z tego obowiązku w zamian za wniesienie tzw. opłaty produktowej. Wysokość opłaty wyliczana jest ze specjalnego wzoru, zapisanego w ustawie i jest zależna od kilku czynników: rodzaju opakowania, ustawowego poziomu recyklingu i odzysku tego opakowania, stawki tzw. opłaty produktowej, osiągniętego poziomu recyklingu i odzysku tego opakowania. Samodzielne wyliczenie opłaty produktowej nie jest skomplikowane, może się natomiast okazać, że nawet przy niewielkim wprowadzeniu opakowań, poniesiesz opłatę idącą w tysiące złotych. Dla przykładu: koszt wprowadzenia 1000 kg opakowań z papieru to 1246 zł, z drewna (np. palety) to z kolei 399 zł, zaś za 1000 kg tworzyw sztucznych zapłacisz aż 3794 zł opłaty produktowej!
Obowiązek 4 – finansowanie Publicznych Kampanii Edukacyjnych
Wprowadzając opakowania i produkty do obrotu, musisz prowadzić tzw. działania proekologiczne, których celem jest edukacja i uświadamianie społeczeństwu, jak prawidłowo postępować z odpadami opakowaniowymi, które powstają np. po rozpakowaniu przesyłki, jaką od Ciebie otrzymali. Ten obowiązek – czyli prowadzenie Publicznych Kampanii Edukacyjnych, zrealizujesz na dwa sposoby:
- możesz samodzielnie prowadzić te działania, edukując Twoich klientów za pośrednictwem dodatkowych ulotek w paczkach lub organizować/współfinansować działania edukacyjne w ramach lokalnych społeczności lub
- możesz wnieść opłatę za realizację Publicznych Kampanii Edukacyjnych na odrębny rachunek bankowy Urzędu Marszałkowskiego.
W obu przypadkach wysokość środków, które przeznaczysz na te działania to min. 2% wartości netto opakowań wprowadzonych do obrotu w poprzednim roku kalendarzowym.
Obowiązek 5 – roczne sprawozdanie za wprowadzone do obrotu opakowania i produkty
Wszyscy mamy dużo do zapamiętania – w e-commerce z powodzeniem możesz korzystać z kalendarza, w którym zanotujesz nie tylko ważne, sprzedażowo terminy jak święta, uroczystości czy wydarzenia typu Black Friday. Zanotujesz w nim też dwie dodatkowe daty: ostatni dzień lutego – opłata roczna BDO oraz 15 marca – termin złożenia rocznego sprawozdania za wprowadzone do obrotu opakowania i produkty.
Sprawozdanie przygotujesz i złożysz w odpowiednim module systemu BDO – w całości online.
W sprawozdaniu podajesz masy poszczególnych opakowań, które wprowadziłeś do obrotu w poprzednim roku kalendarzowym (jeśli był to Twój pierwszy rok wprowadzenia) lub z poprzedniego roku oraz roku wcześniejszego, tzw. sprawozdawczego, jeśli poprzedni rok był kolejnym, w którym wprowadzałeś opakowania. Poza masami opakowań na sprawozdaniu wpisujesz wysokość opłaty produktowej, którą wniesiesz na konto Urzędu Marszałkowskiego.
O czym musisz pamiętać jako wprowadzający opakowania i produkty?
1
Musisz uzyskać numer BDO i posługiwać się nim na wszystkich dokumentach sprzedażowych, które wystawiasz (paragony, faktury) oraz umowach z kontrahentami. Pamiętaj o opłacie BDO, którą wnosisz raz w roku, do ostatniego dnia lutego.
2
Do Twoich obowiązków należy również prowadzenie ewidencji opakowań, które wprowadzasz. Ewidencję prowadź rzetelnie i regularnie aktualizuj informacje. Możesz wykorzystać do tego dowolne narzędzie (np. EXCEL).
3
Musisz zapewnić tzw. ustawowe poziomy recyklingu i odzysku opakowań, które wprowadzasz do obrotu. Jeśli nie będziesz w stanie zrealizować tego samodzielnie, musisz wyliczyć i zapłacić opłatę produktową.
4
Pamiętaj o prowadzeniu Publicznych Kampanii Edukacyjnych – możesz prowadzić proekologiczne działania samodzielnie lub wnieść opłatę za PKE na konto Urzędu Marszałkowskiego.
Nawet jeśli sprzedajesz w modelu dropshipping, czyli to producent/dystrybutor wysyła towar na Twoje zlecenie, jesteś wprowadzającym opakowania lub produkty w opakowaniach i musisz rozliczyć to, co zostanie wysłane do klienta na Twoje zlecenie.
Czy jako wprowadzający rozliczam tylko opakowania?
Odpowiedź jest prosta: to zależy od towaru, który wprowadzasz. Musisz wiedzieć, że poza obowiązkami w zakresie opakowań, ustawodawca nakłada również obowiązki na wprowadzających:
- produkty, czyli opony, oleje i smary (w rozumieniu ustawy),
- opakowania wielomateriałowe,
- opakowania niebezpieczne,
- baterie i akumulatory,
- sprzęt elektryczny i elektroniczny,
Tym samym, jeśli to Ty jesteś tzw. pierwszym wprowadzającym na terytorium RP do sprzedaży
np. urządzenia elektryczne lub sprzęt zawierający baterie, to także Ty musisz go wykazać i prawidłowo rozliczyć. Dodatkowo, zakres obowiązków we wszystkich powyższych obszarach różni się od tego, co musisz zrobić dla opakowań. Chodzi tu m.in. o konieczność zapewnienia ustawowych poziomów zbierania i unieszkodliwiania baterii czy zbierania zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. To bardzo istotne, jeśli sprzedajesz np. zabawki na baterie dla dzieci, które sprowadzasz do Polski na potrzeby sprzedaży. W takim wypadku musisz nie tylko rozliczyć opakowania, w których do Ciebie dotarły, ale również baterie oraz same urządzenia, które wprowadzisz do sprzedaży.
Nie realizuję obowiązków wprowadzającego – co mi grozi?
Przede wszystkim musisz pamiętać, że realizację obowiązków wprowadzającego nakłada na Ciebie ustawa z 13 czerwca 2013 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych – dokument, do którego musisz bezwzględnie dostosować swoje działania. Kary za brak realizacji obowiązków mogą być bardzo wysokie i obejmować różne aspekty, np.: brak wpisu w BDO lub brak numeru BDO na fakturach/paragonach, brak rocznego sprawozdania, brak finansowania PKE czy brak wniesionej opłaty produktowej. Kwoty, które urząd marszałkowski lub wojewódzki inspektor ochrony środowiska mogą nałożyć na przedsiębiorcę są naprawdę wysokie – od 5 000 do nawet 1 000 000 zł. A ponieważ nieznajomość prawa nie zwalnia z obowiązku jego przestrzegania to zdecydowanie lepiej unikać niepotrzebnych wydatków.
Nie przypominam sobie, aby Urząd Marszałkowski lub Wojewódzki Inspektor Ochrony Środowiska nałożyły kiedykolwiek maksymalne lub bardzo wysokie kary na przedsiębiorców za brak realizacji obowiązków. Nie oznacza to jednak, że takie kary nie są nakładane! Przy ich wymierzaniu brane są pod uwagę m.in. skala / obszar działalności firmy oraz ewentualny, szkodliwy wpływ tej działalności na środowisko. W tym miejscu sugerujemy także weryfikację naszych dostawców – firm, u których się zaopatrujemy. Prawo przewiduje bowiem sankcje również za dystrybuowanie towaru w opakowaniach od podmiotu niezarejestrowanego w BDO, a kary w tym przypadku mogą sięgać nawet 20 tys. zł – tłumaczy Adrian Silkowski, ekspert Organizacji Odzysku Opakowań TOM-DOLEKO-EKOLA S.A.
Co mogę zrobić z obowiązkami wprowadzającego?
Nie rozliczaj opakowań samodzielnie! Przekaż ten obowiązek organizacji odzysku opakowań. To wyspecjalizowany podmiot, który przejmie większość Twoich obowiązków w zakresie opakowań i produktów, które wprowadzasz. Organizacja odzysku opakowań zapewni wymagane poziomy recyklingu opakowań, które wprowadzasz, sfinansuje działania w ramach Publicznych Kampanii Edukacyjnych oraz wyeliminuje wysoką opłatę produktową. Dodatkowo to organizacja pilnuje zmian w prawie i dostosowuje do nich prowadzone działania.
Korzyści z przekazania obowiązków wprowadzającego organizacji odzysku:
- nie wyliczasz i nie płacisz wysokiej opłaty produktowej,
- nie ponosisz opłat za Publiczne Kampanie Edukacyjne,
- nie składasz rocznego sprawozdania do Urzędu Marszałkowskiego,
- nie musisz pilnować i przejmować się zmianami w przepisach,
- masz dostęp do ekspertów, którzy pomogą w rozliczeniu produktów i opakowań, które wprowadzasz.
Przekazanie obowiązków organizacji można porównać do wyboru platformy sklepowej. Możesz zbudować sklep od podstaw – samodzielnie. Poświęcisz na to sporo pracy, a uzyskanie oczekiwanego efektu w krótkim czasie będzie trudne i, co gorsza, drogie. Tak samo możesz samodzielnie rozliczać wprowadzane opakowania – na pewno nie będzie taniej, do tego poświęcisz swój czas, który też przecież kosztuje…
Rozliczaj opakowania mądrze i nie rób tego sam. Postaw na solidnego partnera, który przychodzi do Ciebie z gotowym rozwiązaniem i wyręczy Cię w aspekcie, na którym nie musisz się znać. Podpisują umowę z organizacją odzysku oszczędzasz podwójnie – pieniądze, bo nie płacisz wysokich opłat i czas – ten możesz przeznaczyć na rozwój biznesu. Przecież przy prowadzeniu sprzedaży online i tak masz już wystarczająco dużo obowiązków ?
*Stan na: 27.01.2022 r.
